MET DE GERBER E-TOOL GEGRAVEN DAKOTA KOOKOVEN/VELDOVEN.
By: Henk “The Knife” Kraaijvanger.
GEBRUIK HET JUISTE GEREEDSCHAP VOOR HET JUISTE WERK, ZOALS DEZE GERBER E-TOOL = (ENTRENCHING TOOL) FOLDING SPADE.
Met een gewicht van slechts 1,038 kilogram is deze civiele uitvoering van het door de NAVO goedgekeurde graafwerktuig een belangrijk uitrustingsstuk (mijns inziens civiel doordat deze schop zonder Mil Spec. foedraal geleverd wordt). Deze E-Tool is uit te vouwen tot een draagbare krachtpatser waar je op kunt vertrouwen. Want als je als militair in de verdedigende opstelling onder vuur komt te liggen, kan een vooraf gegraven schuttersput (liefs met boven dekking) je leven en daardoor ook militaire taak mogelijk redden. Of een direct gegraven ligsleuf bij een offensieve manoeuvre tegen vlakbaanvuur, als je “geen voorbereide graaftijd” hebt gehad.
Ik heb jaren een robuuste en zware MvD stalen pioschop in mij rugzak gehad, waar ik best blij mee was. Want hij deed precies (en nog meer, zoals peddelen op een vlot) waarvoor hij ontworpen was. Jammer genoeg was deze pioschop vrij zwaar en zat het draaimechanisme onderaan dicht bij het schopblad, waardoor er telkens zand in dat draaimechanisme kwam en dat knarste bij het draaien ervan. Om van het noodzakelijke onderhoud na de velddienst maar te zwijgen. Maar het kan lichter en beter en bij deze zaken is deze lichtere Gerber E-Tool dan “zijn gewicht in goud waard” en je kunt er beter mee verlegen dan om verlegen zijn!
Met zijn stevige met glasvezel gevuld nylon D-vormig handvat, een 7075 aluminium schacht met zijn glasvezelversterkt nylon omhulsel met hooggelegen draaimechanisme (voorkomt zand in het draaimechanisme) en zijn poeder gecoat borium koolstofstalen schopblad, is deze uit en inklapbare schop naast redelijk licht ook erg sterk. Precies zoals je hem nodig hebt en hij bezit tevens een hamer en zaagfunctie, hoe peppie is dat?
De Gerber E-Tool Folding Spade kwam zoals reeds gezegd zonder draagfoedraal op mijn testcentrum aan, maar gelukkig had ik nog een origineel US nylon MOLLE II foedraal in een digitaal camouflage patroon liggen.
DE SPECIFICATIES VAN DE GERBER E-TOOL FOLDING SPADE.
- SOORT SCHOPJE: In en uitklapbaar “pioniersschopje”.
- BIJZONDERHEID SCHOPJE: Civiele uitvoering van de US militaire uitvoering.
- PRODUCT BESTELNUMMER: 00103051.
- FUNCTIES: Graven, hakken van takken, als hak “ploegen”, primitief zagen en hakken (als peddel op een primitief vlot).
- VORM HANDGREEP: Comfortabel D-vormig.
- VORM/MATERIAAL STEELSCHACHT: Achtvormige rechthoek/ 7075 vliegtuigaluminium.
- OMHULSEL MET HOOG GELEGEN DRAAIMECHANISME STEEL: Uit glasvezelversterkt nylon.
- MATERIAAL SCHOPBLAD: Koolstofstalen schopblad met borium poeder gecoat.
a. Lengte schopblad: 21 cm;
b. Breedte schopblad 15,4 cm.
- BIJZONDERHEID SCHOPBLAD: vastzet baar in 2-posities, namelijk:
a. schopblad recht voor het graven;
b. schopblad haaks als ploeg/grondhak inzetbaar.
- LENGTE INGEKLAPT/GESLOTEN: 23,7 cm.
- LENGTE UITGEKLAPT: 60,3 cm.
- GEWICHT: 1,038 kilogram.
- ADVIESPRIJS: 105 Euro.
- GARANTIE: Limited Lifetime Warranty.
MIJN BEVINDINGEN/BEOORDELINGEN GERBER E-TOOL.
|
GEBRUIKSGEMAK IN EN UITKLAPPEN: |
Zeer goed/****. |
|
HANTEERBAARHEID IN HET VELD: |
Zeer goed/****. |
|
GRAAFFUNCTIE: |
Zeer goed/****. |
|
HAKFUNCTIE IN DE BODEM: |
Zeer goed/****. |
|
HAKKEN MET DE ZIJKANT SCHOPBLAD: |
Goed tot zeer goed/***half. |
|
PRIMITIEVE ZAAGFUNCTIE SCHOPBLAD: |
Redelijk tot goed/**half. |
|
ONDERHOUDS GEMAK: |
Zeer goed/****. |
|
DUURZAAMHEID SCHOPBLAD TOT NU: |
Zeer goed/****. |
|
DUURZAAMHEID GEHELE E-TOOL TOT NU: |
Zeer goed/****. |
|
|
|
|
DRAAGCOMFORT IN US MOLLE II FOEDRAAL: |
Zeer goed/****. |
|
DRAAGGEWICHT IN US MOLLE II FOEDRAAL: |
Zeer goed/****. |
PERSOONLIJKE EINDBEOORDELING GERBER E-TOOL: Zeer goed/Very Good/ Sehr Gut./****.
RESUME: Ik vind de GERBER E-Tool een zeer fijne, lichte maar toch robuuste Pioschop. Erg gemakkelijk in het gebruik en erg gemakkelijk te onderhouden. Geen wonder dat de militairen hiermee uitgerust zijn en worden. En met het juiste foedraal erg gemakkelijk te dragen ook, derhalve zou er standaard een draagfoedraal bij gevoegd dienen te worden.
DANKBETUIGING: Met dank aan mevrouw Romain van de Gerber importeur Technolyt voor het beschikbaar stellen van de Gerber E-Tool. Zonder dat had deze nieuwe Gerber E-Tool review niet tot stand kunnen komen. Hartelijk dank daarvoor.
DE E-TOOL “GEBOORTE AKKER”.
INLEIDING BETREFFENDE VUUR. Vuur kan het verschil uitmaken tussen leven en dood! Er gaan namelijk meer militairen en burgers dood aan onderkoeling (en ook aan hitteberoerte) dan aan vijandelijk geweervuur! Er zijn zelfs ervaren hoge kaderleden van de zogenaamde “Special Forces” zoals bijvoorbeeld de SAS door onderkoeling overleden. EN NEE, de doden of gewonden door de geïmproviseerde explosieven, de bombardementen of de artilleriebeschietingen zoals nu in de Oekraïne het geval is, laat ik hierbij nu buiten beschouwing.
REDDEND VUUR: Enerzijds verschaft het vuur de noodzakelijke reddende warmte om in koude klimaten en bij regenweer tijdens lage temperaturen, het lichaam weer op temperatuur te krijgen en te houden.
Anderzijds kan er oppervlaktewater mee gekookt worden om de in het oppervlaktewater aanwezige bacteriën en virussen te doden dus om het water “te zuiveren”.
VOEDSEL BEREIDING EN DROGEN UITRUSTINGS-ITEMS: Maar vuur is ook uitermate geschikt om allerlei soorten wild en ander voedsel te kunnen bereiden. Het vuur kan ook gebruikt worden om kleding en uitrusting te drogen (pas op met lederen laarzen, die als ze snel gedroogd worden “krimpen ze” en ook op met Cordura nylon kleding en Gear, dit wegens smelten/brandvlekken).
MILITAIRE MEMORIES: Destijds tijdens een survivalweek in februari te Belgische Ardennen, viel ik als lid van het driekoppige survival-team, bij het bouwen van een noodbrug en het testen/oversteken ervan in de toen koude en verbrede Ourthe (iemand moest hem testen). Na met moeite en drijfnat naar de oever te zijn geraakt, moest ik (we) om uit het rivierdal te komen een zware klim tegen de steile gladde rotswand uitvoeren, waarbij ik mij zekerde met mijn vaststaande veldmes. Zo konden we flink zwoegend en zwetend, waardoor ik in mijn geval GEEN last van onderkoeling kreeg, naar ons bivak terugkeren. Alwaar ik mij direct kon uitkleden om me van de natte en daardoor lichaamswarmte onttrekkende kleding ontdoen. Daar werd d.m.v. een vuurstaal al snel een temperatuur reddend vuurtje ontstoken. En die werd flink groot gemaakt om mij enerzijds te kunnen verwarmen, want ik stond in mijn “Adamskostuum” te klappertanden & te bibberen en anderzijds ook om mijn kleding en laarzen te kunnen drogen. Door het te snel en bij het vuur te drogen van mijn lederen laarzen, bleek de volgende dag dat de laarzen wel een halve maat kleiner geworden waren. Dat moest ik dus bezuren omdat ik bij de lange zware Hike een blauwe grote teennagel opliep. Die laarzen werden na terugkeerde NIET meer door mij gebruikt en ik heb er mijn dienstmaatje die kleinere voeten had, maar mee gematst.
Moraal van het verhaal: droog dus geen laarzen en schoenen bij een kampvuur of andere warmtebron.
Ook zorgt een kampvuur bij een lage motivatietoestand van personen voor de extra motivatie en brengt tevens wat “rust in je hoofd”. Tevens kan in een noodgeval het vuur ook als signaalvuur gebruikt worden, dit om hulp “in te roepen”. Zorg er dan wel voor dat er voldoende hout als brandstof aanwezig is. Hoor of zie je een vliegtuig overkomen of een boot voorbijkomen, ontsteek dan het reeds voorbereide vuur en gooi nat gras, natte takken, natte kleding, olie e.d. op het voor, dit zorgt voor hevige rook.
Deze rook is vanaf grote afstand als rooksignaal zichtbaar. Maar maak dan ook de grond/lucht tekens voor noodhulp vanuit “de lucht”, die moeten goed zichtbaar zijn!
NOOT: Houd het vuur beperkt en beheersbaar, denk aan de eigen en andermans veiligheid!
DE OPBOUW VAN EEN VUUR.
• Leg enkele vocht en koude isolerende takjes of boomschors op de grond en leg daarop het ontstekingsmateriaal. Het ontstekingsmateriaal ligt hierdoor dan niet op de (natte) grond en blijft luchtig. Er wordt namelijk ook geen hitte uit het ontstekings vuurtje onttrokken.
• Hierna wordt het ontvlammingsmateriaal “losjes” op het ontstekingsmateriaal (tondel) gelegd. Er moet voldoende zuurstof bij kunnen komen om het vuur gaande te houden.
• Steek het tondel aan de onderkant aan (denk aan de eventuele wind).
• Bouw voorzichtig het kleine vuurtje op met steeds iets dikker materiaal.
• Maak voor de opwarming van personen in een noodbivak ook gebruik van een vuurreflector (door stammetjes achter het vuur te plaatsen).
DE HERKOMST VAN HET DAKOTA KOOKVUUR/DE VELDOVEN. De Dakota Fire Hole = Dakota kookvuur/veldoven dankt zijn naam aan de Indiaanse stam van de Dakota, die destijds het gebied bevolkte dat nu Noord-Dakota, Zuid-Dakota, Wisconsin en Minnesota in de Verenigde Staten is. Algemeen wordt aangenomen dat de Dakota stamleden deze stijl van vuur gebruikten om onder de plaatselijke winderige omstandigheden nagenoeg rookloos te kunnen koken, dit om vijandelijke ontdekking tijdens dag en nacht te voorkomen. Ook werd hiermee het ontstaan van grasbranden op de Great Plains van “Moeder Aarde” vermeden en tevens was er ook minder brandstof voor nodig.
OPMERKING: Maar ook vele decennia later en over “Het Grote Water” tijdens mijn instructieve 1e en 2e Tour of Duty in militaire dienst, leerde ik mijn cadetten en cursisten ook zo’n Stealthy en camouflage geschikte Dakota kookvuur/veldoven te maken.
MATERIALEN DIE WE NODIG HEBBEN OM EEN GOED VUUR & DAKOTA KOOKOVEN/VELDOVEN TE KUNNEN MAKEN.
1.ONTSTEKINGSMIDDELEN.
Dit kunnen zijn:
- Doosje lucifers;
- Aansteker;
- Army “Light my Fire” Ferrocerium Rod/ vuurstaal;
- Stroombron (accu, batterij), met draadjes (of staalwol), dit om kortsluiting (vonkjes) te maken;
- Esbit aanmaakblokjes;
- Vergrootglas en plastic vergrootplaatje, zoals de zogenaamde “Fresnel-lens”.
2. BRANDBAAR MATERIAAL.
Deze zijn in volgorde van gebruik:
A. Droog ontstekingsmateriaal (tondel) zoals: droog fijn gras, stro, hooi, vermolmd hout, fijngesneden of gestampte boombast (liefs oliehoudende witte berkenbast), pluizen van planten (bol lisdodde), materiaal uit vogelnestjes, gerafeld hout.
Of stukken van oude kleren, plukje watten uit EHBO-kit eventueel met vaseline ingesmeerd/prepared, kruit uit patronen, Esbit aanmaakblokjes, schoensmeer uit je poets-kit, echte ouderwetse King- pepermuntjes. Eventueel alles aangevuld en besmeurd met benzine, snippers kaarsvet, harsballetjes en dierlijk vet.
B. Ontvlammingsmateriaal: Dit fijne, dunne “tussenmateriaal” als droge fijn geschilde takjes/twijgjes (vuursticks), droge varens, stengels is bedoeld om het reeds ontstoken tondel (begin vuur) geschikt te maken voor de grovere, dikkere brandbare materialen, de brandstoffen.
C. Brandstoffen: droog, hardhout geniet de voorkeur, maar in principe is alles wat brandbaar is geschikt.
Eerst altijd als binnenste laag droog hout gebruiken, daarna van binnen naar buiten natter hout, wat door de warmte van het vuur droogt. Mest, vogelnesten, veen/turf branden ook goed.
3. PIO & GRAAFMATERIAAL (VOOR DAKOTA KOOKVUUR/VELDOVEN):
- Mil-Spec. Pio-schopjes, zoals de geteste GERBER E-TOOL FOLDING SPADE;
- PGU en andere lepels, “mess-tins” en metalen tentharingen;
- Roestvaststalen en/of aluminium mokken;
- Scherpe stenen, grote schelpen, stukken hout;
- Gesneden graafstokken;
- In een echt noodgeval: zelf grote messen (Auw).
DE DOELSTELLING VAN EEN DAKOTA KOOKVUUR/VELDOVEN:
- Minder zichtbaar (weinig rook overdag en minder vuurgloed tijdens duisternis);
- Wordt zeer heet;
- Is minder weer en windgevoelig;
- Gebruikt minder brandstof;
- Rookt veel minder;
- Voorkomt mits verstandig gebruikt, bos en heidebranden.
DAKOTA KOOKVUUR/DE VELDOVEN.
DE REGELS VOOR HET MAKEN VAN EEN DAKOTA KOOKVUUR/VELDOVEN.
a. Het Dakota kookvuur/de veldoven kan op “elke geschikt bevonden plaats” gegraven worden. Denk aan uw zichtdekking tegen eventuele “pottekijkers”.
b. Verwijder wel de eventuele brandbare begroeiing rondom het Dakota kookvuur/veldoven.
c. Het Dakota kookvuur/de veldoven wel bij voorkeur in een stevige grondsoort graven, anders valt/zakt hij in. Leg de afgestoken plaggen speciaal weg voor het na afloop dichtmaken van de twee gaten. Niet goed gegraven is dan weer opnieuw graven, Pff.
d. De ingang van het eerste ietwat schuin gegraven gat (luchttoevoer gat) hiervan moet op de wind liggen, zodat er een goede trek door middel van het “schoorsteeneffect” ontstaat!
Opmerking: Let om de windrichting te bepalen daarbij op bewegende takjes, bewegend gras, windvaantjes, bewegende wolken, in een richting waaiend opgooiend fijn zand, stofwolken, richting wolkje van uit busje voetpoeder gespoten talgpoeder en soms natte vinger.
e. Het gebruikte kookgerei is bepalend voor de maat/diameter van de gaten & de sleuf. Je kunt natuurlijk als luxe item een meegebracht rooster, uitgerold kippengaas of metalen tentharingen gebruiken.
HET GRAVEN VAN HET DAKOTA KOOKVUUR/VELDOVEN.
1. Zoek de geschikte locatie met de juiste bodemsoort.
2. Voor de twee gaten gebruikte ik de breedte (ca. 15 cm) van mijn GERBER “Pioschop”, waarmee ik al gravend of soms rechtsom draaiend /borend in de grond de twee recht tegenover elkaar liggende gaten maak, de een wat schuin en de andere verticaal.
3. Dankzij het D-vormige handvat van de GERBER E-Tool gaat het hanteren bij het graven erg goed of bij het rechtsom draaien ook gemakkelijk. Het ietwat schuin gegraven luchttoevoer gat moet in de heersende windrichting liggen en het verticale kook en brandstof gat er recht tegenover liggen. De afstand tussen deze gaten is ongeveer 25-30 cm, maar dit is afhankelijk van de bodemsoort.
4. De diepte hiervan maak ik circa 30 cm, dit om inzakken van het Dakota kookvuur/de veldoven te voorkomen.
5. Nu graaf ik op bodemdiepte met een PGU lepel/graafstok/scherpe steen of blote hand een schuin-horizontale verbindingssleuf/tunnel met een diameter van 10-20 cm tussen de beide gaten.
6. De bovenkant van het gat aan de windzijde maak ik ook flink wat schuin, dit voor een betere trek ter verbetering van het “schoorsteeneffect”.
7. Het brandbare ontstekingsmateriaal (tondel) en het ontvlammingsmateriaal worden in het tegenoverliggende gat op de bodem gelegd en aangestoken. Door zijn werking zal de opstijgende warme lucht van het Dakota vuurtje, de koude lucht door de verbindingssleuf/tunnel uit het andere gat aanzuigen en het vuur verder aanwakkeren.
8. Dan kan het Dakota kookvuurtje in het gat verder met de brandstof opgebouwd worden.
9. De grote kookpot/etensbak/mess-tin wordt nu boven het vuurtje geplaatst/klemgezet of bij een metalen drinkmok op twee metalen haringen of lange schroeven.
10. Nu kun je “je warme potje” of water koken.
11. Na afloop het vuur met water goed doven, daarna de losse grond in de twee gaten en als laatste het weer terugplaatsen van de speciaal weggelegde plaggen van de bovenlaag.
