BESCHERM UW NAASTEN EN UZELF TEGEN LASTIGE EN ZELFS GEVAARLIJKE INSECTEN.
By: Henk Kraaijvanger.
Het lijkt mij wel of er in vergelijking ten opzichte van vroeger HIER steeds meer lastige en gevaarlijke insecten bijkomen. Ook gaan we vaker naar gebieden waar deze insecten hun oorsprong hebben en na de verre vakantie “meeliften”. Bijvoorbeeld waar tropische varianten zoals de gele koorts mug (Aedes aaegypti), die naast gele koorts, dengue (knokkelkoorts) , chikungunya, ook het veelal in Zuid-Amerika voorkomende Zika-virus verspreidt.
Een Aedes-muskiet.
OVERDRAAGBAARHEID.
Het Zika-virus is ook seksueel overdraagbaar. Lange tijd was van slechts één persoon in de Verenigde Staten bekend dat die het opliep via seksueel contact met een door het Zika-virus besmet persoon uit een van de landen waar het virus heerst. Het virus was al eerder aangetroffen in menselijk sperma. Maar begin maart liet de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) weten dat het vaker voorkomt dat het Zika-virus seksueel wordt overgedragen dan van tevoren werd gedacht. Wetenschappers die onderzoek verrichten naar het Zika-virus, hebben op 5 februari gemeld het virus ook te hebben aangetroffen in speeksel en urine. Zij gaan bekijken of het virus ook via deze wegen kan worden overgedragen.
WIE LOPEN VERMOEDELIJK DE RISICO’S?
Zwangere vrouwen lopen vermoedelijk risico. De kinderen die besmette zwangere vrouwen krijgen, lijken in sommige gevallen geboren te worden met een te kleine schedel en onvolgroeide hersenen. Het WHO heeft daar na een maandenlange studie wetenschappelijk bewijs voor gevonden. Volgens Marcelo Castro, de Braziliaanse minister van volksgezondheid, zijn er inmiddels ruim 4.000 bevestigde en vermoedelijke gevallen van pasgeborenen met hersenafwijkingen in Brazilië.
Ga dus als zwangere vrouw niet naar Brazilië op reis (of als u binnenkort zwanger wilt worden), smeer u met een insecten werend middel in en gebruik om te slapen ook een klamboe.
Een daas.
DAZEN BETEN.
Dazen strijken snel neer en bijten dan vrijwel onmiddellijk, wat meestal goed te voelen is. Naast deze korte pijnlijke ervaring is er ook het gevaar van bacteriële infecties die meestal goed te behandelen zijn met antibiotica. Dazen steken dus niet, omdat ze geen angel hebben. Dazen zijn snel (25 km/h) en achtervolgen hun prooi hardnekkig, soms wel een kilometer lang. Na een beet kunnen dazen niet snel wegvliegen, zodat men hen met een welgemikte klap kan doodslaan; dan heeft men de beet echter al te pakken, die meestal tot een fikse jeukbult leidt. De snuit van de daas bestaat uit een tal van mesjes, waardoor de huid, bij een beet, als het ware wordt opengesneden. Door dit mechanisme is de daas, in tegenstelling tot een steekmug, in staat om ook door sommige dunne kledingstukken heen te bijten. Aan kledingstukken moet men in dit geval denken aan T-shirts, dunne broeken en dunne sokken. Alleen de vrouwtjesdazen bijten, om voldoende energie te verkrijgen om hun eieren te kunnen leggen. Met name vee kan zeer veel hinder van dazen hebben. Ze komen vooral voor op iets vochtige plaatsen die naast zon ook wat schaduw bieden.
DAZENBETEN VOORKOMEN.
De overlast van dazen kan bestreden worden door bedekkende kleding van voldoende dikte, waardoor ze niet meer kunnen bijten. Op bloed beluste vrouwtjesdazen komen af op geuren, warmte en beweging om prooien te vinden. Dazen kunnen hun prooi moeilijker vinden als gebruik wordt gemaakt van sprays of smeersels met een geurbarricade. U ziet dat smeren met een insecten werend middel kan werken in combinatie van “dikke” gesloten kleding.
TEKEN. Teken vormen een orde (familie) van geleedpotige parasieten die behoren tot de klasse der spinachtigen. Samen met de mijten vormen zij de onderklasse der Acarina. Er zijn veel bekende ondersoorten zoals: de Hertenteek; de Hondenteek: de Duiventeek; de Nuttalliella en de Schapenteek. Teken zijn dus spinachtigen en moeten zich tijdens hun leven driemaal volzuigen met bloed. Deze Schapenteek (Ixodes ricinus) is in Nederland de meest voorkomende teek die zich niet alleen op schapen maar op veel meer zoogdieren, waaronder de mens voedt. De teek is vooral ook bekend als overbrenger van de Lymeziekte in Nederland. De teek vervelt en groeit driemaal en moet voor iedere vervelling & groeistage’s en het leggen van eieren een bloedmaaltijd gebruiken, die meestal van drie verschillende gastheren zal komen. De eerste maaltijd hebben ze dus nodig om zich van larve tot nimf te kunnen ontwikkelen, de volgende dosis bloed hebben ze nodig om van nimf tot volwassen teken door te kunnen groeien. De laatste keer dat de teek toeslaat is om eitjes te kunnen leggen. De kans dat een enkele tekenlarve zijn ontwikkeling afmaakt is dan ook niet zo groot, het vrouwtje compenseert deze kleine kans door duizenden eitjes te leggen.
Per keer heeft de teek drie tot zeven dagen nodig om zich met bloed vol te zuigen. Eenmaal voldaan, laat de teek zich op de grond vallen. Teken gaan extreem zuinig met hun energie om en kunnen meer dan een jaar zonder eten (bloed). Teken detecteren hun potentiële gastheer door de uitgestraalde lichaamswarmte en wellicht ook door geurdetectie. Het duurt dan een paar maanden voordat het vanuit een hinderlaag opnieuw gaat loeren naar een bloedprooi van zoogdieren (dus ook mensen).
VERSCHILLENDE CYCLY
Groottes van teken in verschillende gedaantes.
TEKENBETEN VOORKOMEN.
Teken kunnen bij buitentemperaturen van circa + 6-7 graden Celsius actief worden.
TOCH GEBETEN?
In Nederland is ongeveer 20 procent van de teken besmet met de Borrelia burgdorferi bacterie. Deze Borrelia burgdorferi bacterie wordt ook wel de Lyme-bacterie genoemd, dit doordat het de ziekte van Lyme kan veroorzaken.
Deze ziekteverwekkers “pikken” teken op als ze het bloed van kleine knaagdieren en vogels opzuigen, die deze Borrelia burgdorferi bacterie met zich mee dragen. Wanneer u wordt gebeten door een teek, wordt deze Lyme-bacterie niet direct overgedragen. Als u binnen 24 uur de teek op de goede manier met het juiste hulpmiddel verwijdert, dan is de kans op de ziekte van Lyme zeer klein. Daarna wordt het risico groter en groter. Naar schatting 1 tot 3 procent van de tekenbeten leidt tot de ziekte van Lyme.
TEKEN VERWIJDEREN.
AANDACHTSPUNTEN BIJ EN NA HET VERWIJDEREN VAN DE TEEK.
DE ZIEKTE VAN LYME.
De ziekte van Lyme is een bacteriële infectieziekte. Het eerste signaal van deze aandoening is een rode, ringvormige uitslag (lyme reuma rode kring), die rond de tekenbeet ontstaat. Dit wordt erythema migrans genoemd. Deze kring of vlek verschijnt binnen 2 tot 14 dagen na de beet van de met Borrelia burgdorferi bacterie besmette teek. Soms kan het ook 3 maanden duren. Uiteindelijk zal de erythema migrans vanzelf weer verdwijnen, maar de kans is groot dat de Borrelia burgdorferi bacterie in het lichaam achter blijft. Deze Borrelia burgdorferi bacterie moet bestreden worden met antibiotica. Wordt de tekenbeet niet opgemerkt of wordt er niet tijdig met de behandeling gestart, dan kunnen er uiteenlopende gezondheidsklachten ontstaan. Een (dure, gaat van eigen risico af) bloedtest moet uitwijzen of u de Ziekte van Lyme heeft. Ga bij de eerste vage klachten, direct naar de huisarts. Ik heb begrepen dat ze in Duitsland veel verder zijn met de bestrijding van de Lyme problemen. Nu moeten ze daar alleen nog die exotische kwaadaardige rotte ratten bestrijden.
DE KLACHTEN NA EEN ONBEHANDELDE TEKENBEET.
Bij de eerste vage klachten dus direct naar de huisarts. De Borrelia burgdorferi bacterie richt zich vooral op het zenuwweefsel, gewrichten, huid en soms ook het hart. Die klachten kunnen van persoon tot persoon verschillen en het kan gaan om vermoeidheid, griepachtige verschijnselen, spier- en gewrichtspijn, vergeetachtigheid en concentratiestoornissen.
In Nederland gaat de ziekte van Lyme meestal gepaard met aandoeningen van de zenuwen, zoals zenuwpijn of zenuwuitval. Dat kan leiden tot bijvoorbeeld verlamming van de gezichtsspieren of pijn in benen en armen. Daarnaast kunnen mensen die besmet zijn geraakt met de Lyme-bacterie gewrichtsontstekingen, huidaandoeningen en soms ook hartritmestoornissen krijgen. Overigens krijgen veel mensen de ziekte van Lyme, zonder dat er na een tekenbeet een rode kring op de huid verschijnt. Dus het is zaak om altijd alert te blijven na een tekenbeet.
Tekenbeet en een rode kring (lyme reuma rode kring)
ANDERE VERERGENDE KLACHTEN DOOR EEN TEKENBEET:
- Chronische LYME
- Teken encefalitis / FSME.
Knutten (Knutjes) zijn familie van de mug en worden ook wel knutjes, knaasjes, knijten, mietsen, neefjes, meurzen of zandvliegen genoemd. Knutten zijn erg klein, slechts 1 tot 4 millimeter. Vooral in oeverzones en natte voedselrijke graslanden voelen knutjes (knutten) zich thuis. De larven van knutten leven in vochtige omstandigheden zoals plasjes water in boomstronken, in oppervlaktewater of in bladoksels. Net als bij muggen zuigen knutten bloed voor hun eieren. Deze knutten beet kan een rode plek en hevige jeuk veroorzaken, wat zorgt voor veel hinder en ongemak. Steken van knutten kunnen echter ook gevaarlijk zijn, door een besmetting van een tropische draadworm die door muggen wordt verspreid kan filariasis optreden. Voornamelijk in Brazilie, India en veel landen in Afrika en Zuid- Oost Azië komt filariasis voor. Door Filariasis wordt afvoer van vocht uit weefsel moeilijker. Dit kan zwellingen van de huid en ledematen veroorzaken. Tevens kunnen lymfeknopen gaan ontsteken waardoor er koortsperioden kunnen optreden.
Een Knutje.
VOORKOMEN VAN KNETEN STEKEN.
Ter bescherming tegen knutten zijn er diverse anti-insect spray’s op natuurlijke basis op de markt. Deze spray’s bevatten meestal citronella en lemon-eucalyptusextracten. Deze middelen zijn geschikt voor mensen die geen DEET kunnen of mogen verdragen.
Dit omdat de spray geen DEET of andere chemicaliën bevat. Deze spray’s zijn dus uitermate geschikt voor kleine kinderen (vanaf 2 -3 maanden) en zwangere vrouwen. Ook zijn er speciale anti-knutten kleding leverbaar, die behandeld is een chemisch goedje Permethrine genaamd. En natuurlijk dient u alle ongedekte huid met kleding te bedekken, een muskieten hoofdnetje en bij het slapen een klamboe gebruiken.
Zoals reeds gezegd: Smeer uw huid voor de zekerheid altijd in met een insecten werend middel, liefs op een natuurlijke basis en zonder het chemische DEET ( ZIE ONDER).
Gebruikte ik vroeger de universele wapenolie van Ballistol Klever echt overal voor, nu is daar hun STICHFREI bijgekomen. Het is een universeel te gebruiken insecten werend middel op biologische basis en derhalve dermatologisch getest als "zeer goed". En ook dat zullen we nog wel eens zien!
HET INSECTENWEREND MIDDEL STICHFREI POMPSPRAY (100ml).
BESCHRIJVING STICHFREI:
Stichfrei beschermt tot 6 uur tegen insectenbeten van knutjes, dazen, horzels, muggen, zandvliegjes, tseetseevliegen, teken, enzovoort. Bovendien heeft het een UV-B filter en werkt het tegen uitdroging van de huid. Stichfrei is overal over de wereld succesvol gebruikt. Het bevat geen schadelijke of irriterende bestanddelen. Geschikt voor baby’s vanaf 2 maanden. Dermatologisch getest als "zeer goed".
TESTRESUTATEN EN BEVINDINGEN:
Stichfrei beschermde mij op mijn trektocht met testactiviteiten in het kreupelhout erg goed.
Deze testdag maar op de ATB en met de Hill People Gear Original Kitbag om gedaan, waardoor je je sneller cross country kunt verplaatsen. Ik had me natuurlijk wel flink met Stichfrei, het op natuurlijke basis werkende anti-insectenmiddel in gesprayd /ingesmeerd. Dus op de ATB naar een nieuw te verkennen gebied , dat grenst aan/ net in een rustgebied voor wild. Natuurlijk van te voren Google Earth op het gebied “losgelaten” en daarna met de stafkaart en de vertrouwde Silva plaatkompas op de man eropaf. Ik gebruik alleen in de auto elektronische navigatieapparatuur. Het doel van de dag was snijden van takken, droog hout, schillen enzovoort. Dat lukte daar in het bos zeer goed (****). Toen ik genoeg van deze zanderige omgeving had, hup omhangen, op de ATB en flink trappen op weg naar de mooie rustige Boudewijngroeve. Daar wederom wat snij en betonneer klusjes gedaan, van het uitzicht genoten en wat gedronken.
Daarna maar weer op de ATB en “verkast”, maar eerst van de hoge zandheuvel af gereden en een zanderig pad in, waarna ik de N289 overstak en via het Groote Meer richting NL/BE grens ging. En daar wederom wat snijtestjes gedaan.
GOED GEPREPAREERD: Doordat ik me door zeer smalle paden met de dichte begroeiing moest verplaatsen, hadden allerlei parasieten (nee, niet de discipelen van de Sheriff van Nottingham) eigenlijk vrij spel, ware het niet dat ik me flink met Stichfrei had in gesprayd/gesmeerd. Want tijdens mijn laatste rustpunt van die dag kwamen die hongerige en overmoedige insecten uit allerlei windstreken eerst dreigend en zoemend op me af, maar draaiden op tijd van me af. Ze hadden dus echt een stinkende hekel aan Stichfrei! Thuis aangekomen, eerst tekencontrole (geen teken) en daarna douchen. Na aangekleed te zijn, onderhoud van de uitrusting waaronder de Woodsman.
Op een nieuwe testdag ging ik op pad met de TT Trooper Light Pack rugzak met bevestigde TT Bottle Holder 1 liter en had me natuurlijk weer met Stichfrei ingesmeerd. Beter Safe Than Sorry (BSTS). Stichfrei is dankzij de pompspray gemakkelijk op de huid te brengen en het gaf mij geen huiduitslag en ruïneerde ook geen kunststof uitrustingsstukken, zoals een product met veel DEET. Het middel ruikt wel wat, maar ook de van mijn zweet houdende muggen bleven gelukkig weg. En zo hoort het bij een zeer goed werkend anti-insecten middel ook.
TIP: Wel mag er voor mij een grotere fles op de markt komen, want als je je flink insmeert gebruik je daarvan wel wat! (Is er inmiddels, (sponsor)).
PERSOONLIJK TESTOORDEEL BALLISTOL STICHFREI: ****/Zeer goed.
RESUME:
Stichfrei van Ballistol beschermde mij op mijn trektochten met diverse testactiviteiten in het bos & kreupelhout erg goed. Het middel is dankzij de pompspray gemakkelijk op de huid te brengen en het gaf mij geen huiduitslag en ruïneerde ook geen kunststof uitrustingsstukken.
DANKBETUIGING:
Met dank aan de Hoofdsponsor Country Store te Epe voor het beschikbaar stellen van dit anti- insectenmiddel.
Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, AK-56 en free lance messentesten/schrijver voor SAM tot 1999.
Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.
Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?
Mail ons op info@bushcraft.nl en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.
