DE FUNCTIONELE BRISA NESSMUK 125. By: Henk Kraaijvanger.
DE VAN GESTALTE KLEINE MAAR VAN “WOUDLOPERS” DADEN, GROTE “NESSMUK”.
Van alle klassieke messenmodellen die uit Noord- en Zuid-Amerika afkomstig zijn, is voor mij het mes van Nessmuk naast het Black Bowie mes, het Ka-Bar USMC veldmes en het Gaucho mes een van de bekendste. Het beroemde Nessmuk mes is vernoemd naar de Amerikaanse avonturier en schrijver die het mes model populariseerde, namelijk George Washington Sears alias “Nessmuk”. George Washington Sears werd als oudste kind op 2 december 1821 te South Oxford (nu Webster), Massachusetts geboren. En dat ligt helemaal aan de andere kant van de “koude , grote Atlantische waterplas” vrienden. Op de jeugdige leeftijd van 12 jaar begon hij al bij de commerciële visserij vloot van Cape Cod te werken, daarna tekende hij op zijn negentiende levensjaar een driejarig contract voor het gevaarlijke en harde werk op een walvisvaarder in de Zuid-Pacific. Na het eind van zijn contract verhuisde de gehele familie Sears naar Wellsboro, Pennsylvania. Het schijnt dat G.W. Sears daar ook nog schoenmaker is geweest, want ook “zijn kachel moest blijven branden”, maar hij bleef echter wel verre reizen maken zoals naar het zogenaamde “Mid-Westen”; naar Canada (Ontario) en het Amazonegebied te Brazilië. Maar de ruige Noord-Amerikaanse natuur trok hem toch het meest en hij begon ook zijn fraaie reis en out-of-door avonturen in verhaalvorm op papier te zetten. G.W. Sears werd een medewerker van Forrest & Stream Magazine (later samen gevoegd met Field & Stream) in de jaren 1880 en hij gebruikte daarbij de pseudoniem "Nessmuk". Dit ter ere van een bevriende Native American/ Indiaan die hij als kind kende en hij daarvan veel geleerd had. Hij heeft ook het nog steeds actuele Outdoor boek met de titel ” Nesmukk - Woodcraft and Camping” geschreven, later gevolgd door een boek “Woodcraft” en een specifiek kanoreisboek over zijn reizen op de Adirondack Mountains meren te New York.
DE “GROTE NESSMUK”.
Nessmuk was tevens een liefhebber van de destijds gepopulariseerde “ self-guided” kanotochten met zijn speciale solo-kano op de New Yorkse Adirondack mountains meren. Deze 2 meter 70 lange maar lichte kano was gemaakt door J. Henry Rushton of Canton, New York en deze kano woog slechts 4,8 kg. Voor de liefhebbers, je kunt in het de Nessmuk Kano/Canoe te zien en zelfs namaken in het Pitt Rivers Museum te Oxford U.S.A., dit tijdens een workshop! Nessmuk was ook een sympathisant van de Native American, lees Indiaan en ook een vroege voorstander van de latere “natuurbewegingen met de bijhorende ont-stresstijd” en een lichtgewicht kampeerder, dus hij was tijdens zijn leven zijn tijd dus al ver vooruit! Nessmuk was eigenlijk qua postuur met zijn 1 meter 60 lengte een vrij kleine en met zijn 47 kg een lichtgewicht en hij was zich derhalve goed bewust van de beperkingen in hoeveelheid uitrusting die hij kon dragen & noodgedwongen ook droeg. Derhalve hield hij van multiple flexibel in te zetten lichtere uitrustingsstukken van goede kwaliteit. Maar sommige belangrijke uitrustingstukken zoals zijn Pocket Hatchet /Double-Bit Axe en zijn vaststaande mes waren standaard niet te koop, dus liet hij deze na zijn eigen ontwerpen maken. Sommigen latere outdoor liefhebbers hebben hem nu als “de vader van de moderne ultralichte camping” genoemd. Nessmuk gaf tijdens vele zijn outdoor & kano “uitstapjes” zoals reeds gezegd dus de voorkeur aan een lichte elkaar aanvullende set van drie gereedschappen, het zogenaamde "Nessmuk Trio".
Zoals het nu bekend is, bestaat deze set uit:
1. Een vrij kleine door G.W. Sears/Nessmuk zelf ontworpen Double-Bit Axe bijlkop maar door de chirurgische instrumentmaker Bushnell gemaakte Pocket Hatchet/Double-Bit Axe met dubbele baard, waarvoor hij zelf de steel ervoor en het foedraal maakte.
2. Een Equal-end Folding knife/ vouwmes, met aan elk eind van de handgreep een lemmet.
3. En de hoofdrolspeler, zijn zelf ontworpen edoch niet zelf vervaardigde en nu beroemde vaststaande Nessmuk vaststaande mes.
DE ORIGINELE “OER-NESSMUK” VAN NESSMUK ZELF.
Ik denk zelf dat hij ook zijn inspiratie opdeed uit de zeer functionele voorgangers van het Nessmuk mes, namelijk de sterk gebogen zeer functionele vilmessen van de pelsjachten op bevers, tijdens de vroegere zogenaamde “Fur Trade” periode. Het vaststaande middelgrote Nessmuk mes had een vrij dun koolstofstalen golvend lemmet met een bladvormig aan het eind een opstaand hoog gebogen lemmet rug, een hoorn/stag handgreep met naar alle waarschijnlijkheid een verborgen korte angel (Stick/Rat Tang).
Het vrij dunne lemmet met deze lemmetvorm was en is zeer geschikt als vilmes/”Skinning Knife”. Met de opstaande hoog gebogen lemmet rug kun je bij een verschalkt grootwild, de vet & vlees laag aan de binnenkant huid schrapen. Het schijnt dat Nessmuk zelfs het brede lemmet tevens gebruikte om er mee te eten. By the way: ik denk dat dit type lemmet ook zeer geschikt is in de kamp of normale keuken bij het “wiegend snijden” van allerlei groente en in de zadelmakers werkplaats bij het snijden van leer.
HET NALATENSCHAP VAN NESSMUK.
Na zijn overlijden op 1 mei 1890 te Pennsylvania was zijn nalatenschap voor de natuurliefhebbers aanzienlijk. Naast zijn boek en vele artikelen leeft het Nessmukpatroon en DNA nog steeds voort door de vele messen interpretaties die er te koop waren en nu zijn. Die invloed ervan reikte echter verder en dieper dan dat, waardoor er later in Noord-Amerika vaststaande messen met het “Nessmuk lemmet DNA” verschenen en die later ook bekend zouden worden. Te denken valt aan de invloeden bij het: Horace Kephart sheath knife; bij de Amerikaanse messenfabriek Marbles met de in 1916 op de markt gekomen Marbles Woodcraft (Nessmuk met een clippunt). Maar ook bij het Canadese messenbedrijf Grohmann met hun DH Russell Canadian Belt Knife Nr.1, dat Grohmann net na de Tweede Wereldoorlog ontworpen had. Ook Noord-Europa raakte in de ban van Nessmuk en zijn vaststaande mes, want de in Mora Knivar opgegane oude Zweedse messenfirma Frost en de niet meer bestaande Duitse messenfabriek Wingen hebben in de Jaren 60 & 70 van de Vorige Eeuw een Nessmuk mes geproduceerd. Zelf heb ik nog twee wat gelijkende echte vintage modellen van deze Zweedse Frost Canadian en de Duitse Wingen Canadian Trapper. Tegenwoordig is dit Nessmuk vaststaande mes model ook populair bij de Bushcrafters en out-de-door kampeerders (outdoor dus), derhalve maken veel Amerikaanse messenmakers de fraaie maar veelal duurdere Customs, zoals de gerenommeerde befaamde Lt. Wright doet met zijn hand vervaardigde Jessmuk en Camp Muk vaststaande messen. Maar ja, dat bijhorende gepeperde prijskaartje en we hebben hier ook beduidend minder te besteden door Rutte 3 Kabinet. Mede doordat er daardoor ook bushcraft liefhebbers met de wat smallere beurzen zijn, die ook een Nessmuk mes willen, heeft de Finse Outfitter firma Brisa daarvoor een fraaie en functionele, maar vooral zeer betaalbare Nessmuk versie gemaakt. Dat model is zelfs als zelfbouwkit leverbaar! En is deze Brisa Nessmuk nog functioneler dan het oer-origineel? Ja, volgens mij wel door in plaats van een verborgen korte angel (Stick/Rat Tang) een brede doorgaande angel (Fulll Tang) te gebruiken en een niet te dik gemaakte het lemmet. Hierdoor wordt de robuustheid, het hanteringsgemak en dus het no nonsens gebruik sterk verbeterd.
DE START VAN DE FINSE FIRMA BRISA AB OY (MET DANK AAN DAISY).
In 1996 werd Brisa Ab Oy in Jakobstad, Finland opgericht. En dat is echt een “eind fietsen”, van hier in Nederland vrienden. Het begon zo'n twintig jaar geleden met Dennis en John-Erik, twee middelbare school leraren die als hobby “onderbind lange baanschaatsen” gingen maken. Ze kwamen er achter dat het staal hiervoor ook voor messen gebruikt werd en zijn uit nieuwsgierigheid begonnen om de Finse Puukko’s te maken. Doordat ze hun eigen materialen inkochten, kregen hun vrienden en kennissen hier natuurlijk ook lucht van en bestelden ook hun materiaal bij Dennis en John-Erik.
Want om in de wintermaanden eigen messen maken, is in Finland een echte traditie en daar heb je toch hulpmiddelen en materialen nodig. Zo groeide de hobby steeds verder uit en deze werd ook steeds professioneler en derhalve begonnen Dennis en John-Erik de Brisa onderneming vanuit hun garages. De naam Brisa komt voor uit een woordspeling van 'Bra' wat goed betekend en 'is' wat ijs betekend. Goed ijs dus. Door deelname aan de EU met de Euro, was het natuurlijk makkelijker om handel te drijven met andere Eurolanden. Het bedrijf bleef maar groeien en ze gingen uiteindelijk ook hun eigen merk messenmerk ENZO ontwikkelen. Eerst natuurlijk met Puukko's, maar er kwamen steeds meer modellen bij. De beide garages werden te klein en ze verhuisden ongeveer 10 jaar geleden naar het eerste echte bedrijfspand. Ook daar groeiden ze uit hun voegen en zijn ze de afgelopen zomer naar het huidige adres verhuisd. Ik heb in de “wandelgangen” vernomen dat ze komend jaar alweer gaan uitbreiden.
Ze zijn daar bij BRISA vooral actief in de handel met handwerkmaterialen met de bijhorende handgereedschappen en ook elektrische gereedschappen. Allemaal speciaal bedoeld voor het maken van messen en bijhorende lederen schedes. Ook maken ze naast hun ENZO merk ook onder het eigen BRISA merk vaststaande messen, zoals de Nessmuk 125. Bij al hun activiteiten streven ze naar het opbouwen van een op vertrouwen gebaseerde relatie met de klant. Ik weet wel dat ze snel en correct op een ingestuurde email reageren, wat wel een en ander over de positieve bedrijfsvoering en de leiding zegt. Hun productlijn wordt voortdurend aangepast naarmate nieuwe materialen en producten op de markt beschikbaar komen. Brisa Ab Oy werd door het Internationale adviesbureau Dun & Bradstreet met AAA als de hoogste kredietwaardigheid beoordeeld. Voor de uitgebreide en fraaie Brisa website bekijk a.u.b. : https://brisa.fi/ en hun videofilm over hun bedrijfsgebouw en bedrijfsruimtes op https://www.youtube.com/watch?v=Yxa8KHz3GsI . Zet voor de zekerheid echter wel een “kwijl/lekbakje” op het toetsenbord van je computer.
BRISA AB OY TE JAKOBSTAD * PIETARSAARI FINLAND.
DE FRAAIE BRISA NESSMUK 125.
HET KOOLSTOFSTALEN LEMMET: Het brede lemmet met de geskeletteerde doorgaande angel / Tang van de Brisa Nessmuk 125 wordt uit het 80CrV2 koolstofstaal vervaardigd en heeft een, hoe kan het ook anders een specifiek golvend Nessmuk lemmet met een goede “buikerige Sweep”. Het lemmet is behoudend de snede na de warmtebehandeling bewust onbewerkt/ zwart rustiek gelaten en is hoog Scandi geslepen met een secundaire snede, waardoor de snede vooral bij het batonneren meer kan hebben. Ook heeft het lemmet geen bij dit model ook onnodige vingeruitsparing (Finger Choil), waardoor je nu bij het snijden van bijvoorbeeld hout, direct vanachter de geïntegreerde korte stootplaat je snijkracht kunt inzetten. Dit gezegd hebbende denk ik dat dit type lemmet ook zeer geschikt is in de kampkeuken of normale keuken bij het “wiegend snijden” van allerlei groente en ook vlees. Voor de robuustheid heeft Brisa in tegenstelling tot het genoemde oer-origineel gekozen voor een brede geskeletteerde doorgaande angel (Tang) en dat vindt ik een terechte keuze voor een no nonsens in de praktijk bedoeld vaststaand mes. Het lemmet heeft voor het kunnen afschaven van boombast van een tak en voor het met behulp van een vuurstaal ontsteken van levensreddend en/of motiverend vuur, een 90 graden scherpe lemmet rug.
HET GEBRUIKTE 80CRV2 KOOLSTOFSTAAL (NIET ROESTVAST).
De koolstofstalen lemmeten van Brisa zijn gemaakt van het Duitse 80CrV2 van Thyssen Krupp. Dit gereedschapstaal wordt veel gebruikt in de Finse messenindustrie en het is een zeer goede veren/ gereedschapsstaal, dat tegen een stootje bij het hakken en ook batonneren kan. Mits goed gehard en ontlaten heeft het ook een goede standtijd = tijdsduur scherp blijven. Het 80CrV2 koolstofstaal heeft in de loop van de decennia al een reputatie opgebouwd als een solide en betrouwbaar no nonsens lemmetstaal, vooral voor onze outdoor doeleinden. Wel behoeft een mes uit koolstofstaal (carbon staal) goed onderhoud en een olielaagje na het gebruik. Of u moet natuurlijk een liefhebber van de patina zijn en ik ben dat als oud militair beslist niet!
DE SAMENSTELLING VAN HET DUITSE 80CRV2 KOOLSTOF/VERENSTAAL.
Naast onderstaande elementen bestaat gelegeerd staal voor het grootste deel uit ijzer (Fe).
Chroom (Cr) : 0,40 - 0,60 %. / Vanadium (V) : 0,15 % - 0,25 %.
Koolstof (C) : 0,75 - 0,85 %. / Mangaan (Mn) : 0,35 % - 0,50 %.
Silicium (Si) : 0,15 - 0,35 %. / Fosfor (P) : Max. 0,025 %.
Zwavel (S) : Max. 0,025 % . / Molybdeen (Mo) : Max. 0,1 %.
Nikkel (Ni) : Max. 0,40 % . / Hardheid snede : 59 HRC.
WERKSTOFF-NUMMER: 1.2235 . / Staalfabrikant : Thyssen Krupp uit Duitsland.
OPMERKING: Het lemmetstaal dat dit Duitse 80CRV2 koolstof/verenstaal het meest benaderd is: AISI L2 / AISI 1084.
DE JUISTE WARMTEBEHANDELING.
Maar het best gelegeerde lemmetstaal van de wereld is niets waard zonder de juiste warmtebehandeling. Op de juiste temperatuur & wijze harden en ontlaten is noodzakelijk om de best benodigde eigenschappen uit het lemmetstaal te halen. Net als bijvoorbeeld thuis tijdens het bakken van een taart, een taartdeeg uit goede ingrediënten kan bij een te koude of te warme oven toch een slecht gemaakte taart opleveren. Met het harden/de warmtebehandeling van een lemmet is dat echt niet anders.
DE HANDGREEP: De twee fraai “getekende” berkenhouten greep platen (Curly Birch) zijn tezamen met de wijnrode kunststof plaatjes eerst met speciale industrielijm verlijmd en dan met twee messing Corby schroeven op de volle doorgaande angel bevestigd. Het voordeel van deze fiber greep plaatjes is dat ze bij zwaar batonneer en hak gebruik, wat van de daarbij optredende krachten opnemen, waardoor de berkenhouten greep platen gespaard worden. Ook is het plaatsen van die twee fiber greep plaatjes meestal ook nog een kosmische verfraaiing/verbetering. De fraaie, comfortabele maar wat gladde houten handgrepen zitten erg OK en er is geen overgang van het metaal en hout te voelen. Deze handgreep heeft aan de onderzijde een zogenaamde “buik” en aan de achterzijde een kleine vogelkop handstopper /Birdshead, waardoor deze handgreep ook in het veld zeer comfortabel is. Er zijn geen drukpunten of Hot spots voelbaar, maar deze handgreep is door het fraaie berkenhout echter niet de wereldkampioen in slipvastheid bij het ruige hakken van dikke takken. Voor mijn handmaat 9,5 paste deze handgreep perfect, maar daar kom ik met de veldtesten nog wel achter.
DE SCHEDE: De fraaie donkerbruine open lederen schede is met zijn lange en beweeglijke koppeladapter / “Dangler” perfect voor het bushcraft en Outdoor camping gebruik. Deze rechtse schede is zeer fraai gemaakt en ook afgewerkt en benadert een dure Custom gemaakte schede. Er zijn echter op verzoek ook linkse schede uitvoeringen leverbaar. Dankzij deze aangeklonken koppeladapter / “Dangler” kun je de schede lager en beweeglijker dragen. Hierdoor kun je het mes onder een korte jas beter trekken en na gebruik wegsteken. Ook zit bij het dragen van een niet super brede rugzak heupriem, deze fraaie lederen schede niet in de weg. En bij het gaan zitten zal deze beweeglijke schede ook niet/minder in de weg zitten. Maar natuurlijk kun je deze schede ook op de normaal hoogte aan de riem of koppel dragen, dankzij de op de schede opgestikte en aangeklonken lederen riemdraaglus. De stiknaad van deze schede is keurig en solide met dik bruin zadelmakers draad gestikt en is tevens voor de extra stevigheid aan de schedemond van een messing klinknagel voorzien. Aan de onderzijde is er zelfs een holle messing klinknagel / koordoog bevestigd, dit voor een eventueel te bevestigen beenkoord. Jammer genoeg heeft de schede geen “water drainage gat”. Het vaststaande mes zat goed in de schede gefixeerd en ook met de schede ondersteboven schuddend, bleef hij erg goed in de schede zitten. Edoch leder is een natuurproduct en die frictie passing kan in verloop van tijd en na nat geworden te zijn wel wat losser worden. Ik doe echter in het veld geen handstand meer, dus ik heb er geen probleem mee. DIY: Heeft u dat echter wel, dan kunt u deze frictie passing zelf wel wat naar uw wens aanpassen door eerst het leder van de schedemond met lauw water nat te maken en daarna de schedemond met het mes in de schede opnieuw te vormen.
DE SPECIFICATIES VAN DE BRISA NESSMUK 125.
LEMMET STAAL: 80CrV2 koolstofstaal. |
MATERIAAL HANDGREEP: Fraai “getekend” berkenhout / Curly Birch. |
LEMMETVORM: Nessmuk/ Skinner. |
LENGTE HANDGREEP: 11 cm. |
LEMMET LENGTE: 12,5 cm. |
BREEDTE HANDGREEP: Maximaal 29 mm. |
LEMMET BREEDTE: 26 - 35 mm. |
DIKTE HANDGREEP: Maximaal 18,5 mm. |
LEMMET DIKTE: 3,5 mm. |
DIKTE SCHEDE LEDER: 3 mm. |
LEMMET HARDHEID: 59 HRC |
DRAAGLENGTE SCHEDE: 28,5 cm. |
LEMMET SNEDE: Hoog Scandi geslepen met een secundaire snede. |
DRAAGGEWICHT MES IN SCHEDE: 255 gram. |
ANGEL / TANG: Volle doorgaande angel. |
GEWICHT MES: 159 gram. |
ONTWERP EN PRODUCTIELAND: Finland. |
LENGTE MES: 23,5 cm. |
GARANTIE TERMIJN: 2 jaar. |
ADVIESPRIJS: Euro 99,- |
ONAFHANKELIJKHEIDS VERKLARING: Op mijn verzoek en zonder daaraan gestelde voorwaarden of stalorders heeft het support bureau van de Finse firma BRISA OY de fraaie Brisa Nessmuk 125 aan mij opgestuurd voor het maken van deze nieuwe veldtest & review. De bevindingen en mijn statements zijn geheel mijn eigen en deze zijn zonder tussenkomst van de genoemde firma, direct naar de webmaster opgestuurd.
DE NULMETING: De geteste Brisa Nessmuk 125 kwam zoals gebruikelijk zeer goed verpakt op het testadres aan en moest eerst op de foto. Daarna volgde de scherptetest in de vorm van het snijden van mijn onderarmharen en daarbij bleek het lemmet scheermesscherp (zeer goed/****) uit de stevige doos te komen. De fraai generfde wat gladde greep platen zitten OK op de doorgaande angel (Tang) gelijmd en geschroefd en daarbij is er geen overgang metaal en hout te voelen. Keurig gedaan, D! Ook de lederen schede met zijn Dangler systeem is solide en keurig gemaakt. De lederen schede werd als vakwerk en zeer goed/**** beoordeeld. Het mes bleef dus zoals verwacht ook bij het hevig op zijn kop houden & schudden, goed zitten. Dat kan zoals reeds gezegd, doordat deze lederen schede een natuurproduct is en na nat en veelvuldig gebruikt is geworden, wel wat veranderen. Daarna volgde de scherptetest op het testpapiertje, die zeer goed/ **** volbracht werd.
VOORWAARDEN: Bij het falen van de vergrendeling en/of het afbreken van een lemmetdeel en/of steunend handgreep deel, wordt de veldtest voor de veiligheid onmiddellijk gestopt en wordt het testexemplaar door mij/ons daardoor automatisch als onvoldoende beoordeeld! Maximaal 5 uit 5 ***** (sterren). (* = matig; ** = redelijk; **half = redelijk tot goed; *** = goed; ***half = goed tot zeer goed; **** = zeer goed ; **** half = uitmuntend; ***** = excellent.
DE VELDTESTEN:
DAG 1. Normaal doe ik eerst de bekende thuistesten, edoch ik was zo nieuwsgierig naar de snijprestaties van de functioneel uitziende en ook fraaie Nessmuk 125, dat ik direct met hem naar mijn in de buurt liggende Hide-testarea ben gegaan. Wegens de koude begon ik met mijn aangetrokken Nomex piloten/Aircrew handschoenen aan het doorhakken van een afgewaaide dikke tak de zogenaamde “weduwenmaker”, dat ondanks het gemis van mijn pink / vingerkoordje met bijhorende swing en de fraaie maar wat gladde handgreep, goed tot zeer goed (***half) volbracht werd. Wegens het gemis van een polsriemoog, liet de fraaie handgreep bij het hakken jammerlijk wat swing en daardoor wat puntjes liggen. Daarna heb ik een aantal iets dunnere stokken door gebatonneerd wat zeer goed (****) ging en van die partjes heb ik vuurstokken gesneden, wat uitmuntend goed(****half) ging. Ook heb ik nog wat geoefend in het snijden en aanpunten van Basha haringen wat ook zeer goed / **** ging. Dankzij de gebogen snede, blijft het lemmet vanaf het begin na de korte stootplaat tot aan zijn eind vloeiend snijden. Daarna heb ik met het lemmet geschild en geschraapt, wat ook voor beide klusjes zeer goed ging / ****. Aan het eind van deze testdag waren er geen deformaties in de snede te bekennen, zoals een omgevouwen snede / Rolled Edge (te laag gehard) of stukjes uit de snede gebroken / Chipped Edge (te hoog gehard en bros). En thuis trotseerde het lemmet met glans de scherptetest op het testpapiertje (****). Let echter op: Als u echter niet van patina houdt, moet u na deze klusjes het lemmet schoonmaken en oliën, daar de agressieve boomsappen “wraak” op de carbonstalen lemmetsnede willen nemen (elke actie geeft natuurlijk een reactie).
GEMIDDELDE TESTRESUTATEN VAN DE DAG:
- Doorhakken takken: goed tot zeer goed / ***half.
- Batonneren takken: zeer goed / ****.
- Vuurstokken snijden / fijne snijklusjes: uitmuntend goed / ****half.
- Aanpunten Basha haringen: zeer goed / ****.
- Schrapen en schillen: zeer goed / ****.
DAG 2: Op een koude zonnige dag het zeer bekende oefenterrein in en warempel daar was mijn oude eenheid van het 130 Militaire Opleiding squadron aan het oefenen. Ik vroeg toegang tot het bivak en maakte ook even een praatje met een daar aanwezige KMAR Opperwachtmeester. De nieuwe instructeurs daar dachten dat ik de controlerende boswachter was, daar ik in het bosgroen gekleed was. Totdat sergeant-majoor W., die zelf in 2001 zijn elementaire militaire opleiding en veldiensten in mijn parallelklas had gezeten (we gingen tezamen op oefening), mij als voormalig kaderlid direct herkende, mijn naam nog wist en beter nog, met lekker warme koffie aankwam zetten. Na even over de elementaire opleiding destijds en de KMA gehad te hebben, kwam ook een voormalig GRO rekruut en later de oud collega sergeant-majoor T. aanlopen en riep “He, Henk the Knife” tegen mij en tegen die KMAR opperwachtmeester dat hij mij moest checken, opdat hij zeker wist dat ik wel een mes bij me had, waarop ik met “Yep, jullie ook antwoordde”. Nog even over dienstzaken gehad en enkele leerlingen toegesproken te hebben, heb ik mijn weg verder via de BE/NL grens vervolgd. Want ik kwam daar tenslotte om een en ander in het veld te testen en niet om koffie te drinken en oude “sterke verhalen” te vertellen.
Bij een dikke dode boom heb ik met de Brisa Nessmuk 125 weer een aantal haksessies op zijn dikke takken uitgevoerd, die zowel met en zonder handschoenen aan, goed tot zeer goed (****) volbracht werden. Tijdens het hakken bleef de greep solide en dat zonder vibraties aanvoelend en ook de lemmetsnede bleef erg scherp. Jammer genoeg zat in de aanhechting van de afgehakte tak van de boom geen Fatwood materiaal. Daarna maar weer op pad voor verdere testen en om op tijd voor donker thuis te komen. Ik heb echter altijd wel een hoofdlicht en/of tactische zaklamp bij me WSHTF/ ”in case that”. Want een verstuiking of erger nog een beenbreuk is daar zo gebeurd en dat houdt als je al kunt lopen, je tempo flink op. Onderweg nog wat snijproeven, schil en schraapproeven op takken en het aanpunten van een aantal uitgedroogde takken gedaan, die zeer goed (****) volbracht werden. Daarna was het via de grensroute weer “hikend voorwaarts”. Bij een grensafscheiding stond ik met mijn linker been in België en met mijn rechter been in Marrakesh Nederland. Jammer genoeg had ik daarbij geen geel hesje aan. Thuis heb ik eerst de snijtest op het testpapier gedaan (was zeer goed/****), daarna werd het nog steeds erg scherpe lemmet met een oliedoekje vertroeteld.
GEMIDDELDE TESTRESUTATEN VAN DE DAG:
- Doorhakken takken: goed tot zeer goed / ***half.
- Stokken snijden / fijne snijklusjes: uitmuntend goed / ****half.
- Aanpunten van de stokken: zeer goed / ****.
- Schrapen en schillen: zeer goed / ****.
DAG 3, DE THUISTESTDAG:
Eindelijk die thuistestdag op diverse man/vrouw made materialen zoals diverse touwen en kartonsoorten.
DE KARTONSNIJTEST: De infame kartonsnijtest heb ik op diverse soorten en diktes karton (zonder dat rottige plakband) gedaan en de gemiddelde snij prestatie op karton was zeer goed (****) te noemen. Door het snijden van karton kom je meestal wel achter de standtijd = tijdsduur scherp blijven van de snede van het gebruikte lemmetstaal.
DE TOUWENSNJTEST: De touwensnijtest werd op het diverse soorten (erg koude) touwsoorten gehouden, waaronder het taaie wat zanderige bergtouw en het dikke infame manilla touw. Het bergtouw werd zeer goed (****) doorgesneden edoch met het dikke manilla touw had het lemmet best wat moeite en begon bij het doorsnijden wat “te remmen”/ iets bot te worden (***). Na afloop van de touwensnijtest heb ik het lemmet slechts een slijpritje over de Lansky Fold-A -Vee slijpmiddel gegeven om hem snel weer op oorlogssterkte te brengen wat dan ook zeer goed lukte.
GEMIDDELDE TESTRESULTATEN VAN DE DAG:
- Kartonsnijtest: zeer goed / ****.
- Touwensnijtest: goed tot zeer goed / ***half.
DAG 4. Op een wat grijze middag met zo nu en dan een flauw zonnetje weer het heuvelige bos waar bekerwedstrijden veldrijden gehouden worden.
En dat was te zien ook, voor een grote bekerwedstrijd moest zelfs de fraaie natuur eraan geloven. Weggekapte bomen en struiken en afgegraven/verbrede paden voor dit volksfestijn. Elke nadeel heeft zo zijn voordeel en hoefde ik niet eens naar houtmateriaal te zoeken voor de veldtesten. Met de fraaie Brisa Nessmuk heb ik voor het maken van Basha haringen weer verschillende snijproeven gedaan, waaronder doorbatonneren, aanpunten, schillen en schrapen. Ook het ontsteken van berkentondel met behulp van een normale size vuurstaal en de rechte lemmet rug lukte goed tot zeer goed (***half). Voor de resultaten zie onder.
GEMIDDELDE TESTRESUTATEN VAN DE DAG:
- Doorbatonneren stokken: zeer goed / ****.
- Hakken: goed tot zeer goed / ***half.
- Aanpunten van de stokken: zeer goed / ****.
- Schillen: zeer goed / ****.
- Schrapen: zeer goed / ****.
- Vuur ontsteken: goed tot zeer goed / ***half.
DAG 5. Op de dag voor Kerst met de gepakte rugzak lekker het fraaie bos in om diverse hak en snijtesten te doen. Uiteraard had ik naast mijn testitems zoals de Husqvarna Allround Forest Axe en de Brisa Nessmuk 125, voor de veiligheid mijn rode EHBO setje, mijn veiligheidsbril, Issue piloten /Aircrew handschoenen en hoofdlamp (voor de terugweg later) bij me. Gelukkig was het heerlijk weer om langdurig buiten te zijn. Op de rand van een fraaie zandplaat lagen diverse stukken bomen en takken, dus dat werd mijn testarea. Eerst heb ik diverse dunnere takken doorgehakt. Ook heb ik van diverse partjes van dikke takken vuurstokken gemaakt. Eerst sneed ik deze vrije hand, daarna ramde ik de lemmetpunt in een afgezaagde boomstam en trok het partje hout langs het lemmet naar achteren om zo een vuurstok te maken (gaat nog beter en kost ook nog minder energie).
En nee, met minder energie bedoel ik niet het door de VVD, CDA, D66, CU, Groen Links, SP, PvdA, 50+ Fracties van de 2e Kamer onlangs afgesloten onzinnige en voor de normale burgers verraderlijk dure klimaatakkoord. De echte grote vervuilers zoals de multinationals, de havens, de luchthavens, de transportsector enzovoort blijven veelal buiten schot. Dat daardoor de burgers kwaad zijn, komen die Voor stemmende politieke partijen hopelijk bij de 1e Kamer verkiezingen op 20 maart 2019 wel achter, want dan is het payday voor hen. Maar nu terug naar het rustige gezonde bos zonder die ver van de werkelijkheid graaiende “ratten”. Daarna moest het mes de verpakking van mijn busje noedels lossnijden en de oploskoffie doorroeren. Voordat ik het mes in zijn schede stopte werd hij eerst schoon en droog gemaakt en daarna vertroeteld met een olielapje. Weer dat onderhoud? Ja, uw trouwgereedschap hangt u na gebruik toch ook schoon en droog weg?
- Hakken: goed tot zeer goed / ***half.
- Vuurstokken traditioneel snijden & maken: zeer goed / ****.
- Vuurstokken trekkend maken: uitmuntend goed / ****half.
DAG 6. (NIEUWJAARSDAG). Allereerst de beste wensen voor 2019 bushcraft vrienden. En nee, geen Nieuwjaarsduik, maar een Nieuwjaars Hike voor: 1. De traditie en 2. De eindtesten van het Scandinavische outdoor staal.
Ik had me “gepakt en gezakt” af laten zetten om zowel de Zweedse Husqvarna Allround Forest Axe, die ik geheel met het zogenaamde “Old Western Trapper style” draagsysteem opgetuigd had, als ook de Finse Brisa Nessmuk 125 verder te testen en daarbij veel Fun te hebben. Op ongeveer 3 kilometer van mijn uitstijgpunt en circa 2 km van een omheind huis, kwam ik op het ATB en wandelpad een omgewaaide bijna droge ruim 20 cm dikke sparrenboom boom dwars over het pad tegen. Deze lag op circa 30 cm vanaf de bodem, wat een best gevaarlijke situatie opleverde.
Eerst heb ik daarop met de Brisa Nessmuk 125 wat verschillende snij en door batonneer testen gedaan, die allen zeer goed (****) voldaan werden.
- Doorbatonneren stokken: zeer goed / ****.
- Aanpunten en snijden van deze stokken: zeer goed / ****.
Ik wist daarna van de Brisa Nessmuk 125 genoeg, daarna kwam de Zweedse Husqvarna Forest Axe aan de beurt, maar dat is een ander verhaal.
KORTSTONDIG ONTWIJKEN: Ik had bij het hakken beide haksneden bijna doorgehakt toen ik op circa 500-400 meter een mannelijk persoon in een groen/zwart pak aan zag komen, die zomaar ook een kwaadwillende BOA met zijn bonnenboekje zou kunnen zijn en zo niet was dit een prima oefening. En u begrijpt dat ik niet op hem bleef wachten en dus greep ik daarna snel mijn niet volledig uitgepakte rugzak en schoot daarmee haaks het zijterrein met hoog gras en diverse bomen in. Tja, dan komen die ingetrainde militaire Escape and Evasion Skills en Drills weer goed van pas. Op een viertal honderden meters daarvan af en achter een boom zittend en observerend, heb ik snel de rugzak verder ingepakt & omgehangen en ben ik daarna versneld via een droge sloot met bomen als rugdekking de verder liggende bosrand van het dikke bos ingetrokken. Nee, niet rennend want dat valt extra op en dat gaat ook ten koste van je oplettendheid. Via de goede kant van het afrastering/hek van een natuurgebied liep ik goed observerend naar een ander bosgebied. Mijn voormalige militaire instructeur van destijds zou trots op me zijn geweest, de rest heb ik mezelf noodgedwongen aangeleerd.
MILITARE MEMORIES:
1. Hoezo noodgedwongen zelf aangeleerd? Dit doordat ik tijdens de “Koude Oorlog” als “vernieler / saboteur” destijds achter moest blijven om “de losse eindjes weg te werken” als de “ Rode Vijand” snel en onverwacht door de linies was gebroken en reloaden van de missiles niet meer kon. Dus ik moet daarbij zo scherp als mijn oude Vintage Gerber Legendary Blade messen zijn!
2. En tijdens mijn zeven jaar durende militaire NATO-diensttijd in de BRD, heb ik bij toeval vier SOXMIS “diplomaten/spionnen” en hun zwarte Russische wagen in een voor hen verboden gebied bij hekwerk aan het eind van een bospad van een Engels militair vliegveld betrapt.
Ik stond daarbij ECHT even in dubio om hun autobanden met een rode Wenger SAK met vergrendelbaar lemmet door te prikken/snijden, edoch ik heb hun wagen op dat smalle bospad maar met de mijn VW Golf geblokkeerd. Daarna snel naar een in de buurt liggende Kneipe = café gerend (ik was in die tijd best een goede Cross Country hardloper) om een SITRAP door te bellen en de situatie ook direct aan onze HBIV/Intell doorgegeven.
Die zouden de Engelsen informeren, die dan hun MP stuurden en dat klopte. Enkele weken later kreeg ik van & namens het Engelse Koningshuis een officieel kaartje als leuk bedankje. Voor de liefhebbers hieronder een muziekvideo/plaatje uit die roerige “ Koude tijd”, zet daarbij echter wel een kwijlbakje op je toetsenbord. Zie a.u.b. https://www.youtube.com/watch?v=TEH1qTiGY5w.
Maar nu weer verder in de tijd en in een bos zonder Sovjet spionnen. Want ik zou namelijk niet weten wat ze daar moesten zoeken.
Verder op de route kwam ik een echtpaar met dochtertje tegemoet, waarbij het dochtertje vroeg ” Bent u de boswachter?, Waarop ik antwoorde: “ik zie er wel uit als de boswachter, maar ik ben het echter niet”. Daarna verder op pad en toen op een bankje koffie gedronken en wat uitgerust. Hierna in de schemer maar op huis aan voor het Nieuwjaarsdiner! Ik heb nog wel schepte van de lemmetsnede van de Brisa Nessmuk 125 op mijn testpapiertje getest, dat nog steeds zeer goed / **** was en ik heb daarna eerst het lemmet en daarna het gehele mes en ook de schede onderhouden.
DAG 7. Voor diegenen die me al langer kennen, spreekt het voor zich dat ik terug kwam om de onafgemaakte hak klus van gisteren te klaren. En dat lukte me zeer goed en nu zonder “pottenkijkers”. Daarna weer verder op pad met het doel om met de Brisa Nessmuk 125 het zogenaamde “Fatwood” te scoren en te oogsten. Daarbij werd het vaststaande mes ook als “scherp breekijzer” ingezet om het dode hout van de mantel weg te breken en te snijden om zo bij de Fatwood kern te komen. Daarna heb ik de kern met behulp van het batonneren gespleten en van de partjes Fatwood met de lemmet rug spaantjes geproduceerd. Hierna moest de lemmet rug een aantal ritjes over het vuurstaal maken om het Fatwood te ontsteken. Na dit alles werd de scherpte gecontroleerd en het mes te velde onderhouden!
- Breken van dode basten: zeer goed / ****.
- Batonneren van Fatwood kern: zeer goed / ****.
- Snijden: zeer goed / ****.
- Vuur ontsteken: zeer goed / ****.
DAG 8. Op een koude maar fraaie dag weer gepakt en gezakt het bos met oefenterrein in. Daar reden zowel de militaire terreinopzichter als ook de BOA van Natuurmonumenten rond. Of ik er al een voorgevoel van had, derhalve had ik de grote Husqvarna Forrest Axe maar eens thuisgelaten. De Brisa moest naast de Bahco vouwzaag de klusjes en klussen uitvoeren. Onderweg kwam ik een omgewaaide bijna uitgedroogde liggende boom tegen, waaruit ik een stuk hout heb gezaagd voor een snij en eetplankje. Daar deze veel te breed en te dik was, heb ik deze smaller en dunner gebatonneerd en later op verschillende manieren smaller gesneden. Ik heb daarbij de Nessmuk 125 zowel als trek als ook duw mes ingezet, wat in beide gevallen zeer goed lukte (mits je een beetje ervaring daarmee hebt, natuurlijk). Daarna het gebruikte gereedschap onderhouden en op huis aan, want het werd al donker.
- Smaller batonneren van snij en eetplantje: zeer goed / ****.
- Trekkend snijden: zeer goed / ****.
- Duwend snijden: zeer goed / ****.
Thuis werd wederom de scherpte van het lemmet op het infame testpapier uitgevoerd, het lemmet was nog steeds in staat dit testpapiertje erg goed door te snijden (****).
PERSOONLIJKE BEOORDELING VAN DE BRISA NESSMUK 125. (* = matig; ** = redelijk; **half = redelijk tot goed; *** = goed; ***half = goed tot zeer goed; **** = zeer goed; **** half = uitmuntend; ***** = excellent. Maximaal 5 uit 5 ***** (sterren).
AFWERKING FIT & FINISH MES: |
Zeer goed / ****. |
UITERLIJK & ESTHETIEK: |
Uitmuntend goed / ****half. |
GEBRUIKTE TECHNIEKEN: |
Zeer goed / ****. |
SCHERPTE LEMMET AF FABRIEK: |
Zeer goed / ****. |
CORROSIE/ ROESTVASTHEID LEMMET: |
Goed / **** met onderhoud na gebruik. Anders krijg je staal beschermende patina. |
SLIJPGEMAK: |
Zeer goed / ****. |
GEBRUIKTE MATERIALEN: |
Zeer goed / ****. |
STAALKWALITEIT & HARDHEID: |
Goed tot zeer goed / ***half. |
GEMIDDELD SNIJVERMOGEN: |
Zeer goed / ****. |
EDGE RETENTIE / STANDTIJD / TIJDSDUUR SCHERP BLIJVEN: |
Zeer goed / ****. |
MATERIAAL HANDGREEP: |
Zeer goed / ****. |
BEVESTIGING HANDGREEP: |
Zeer goed / ****. |
SLIPVASTHEID HANDGREEP: |
Goed tot zeer goed / ***half. |
ERGONOMIE HANDGREEP: |
Zeer goed / ****. |
PASVORM MES IN LEDEREN SCHEDE: |
Goed tot zeer goed / ***half. |
AFWERKING LEDEREN SCHEDE: |
Zeer goed / ****. |
DRAAGCOMFORT MET LEDEREN SCHEDE: |
Zeer goed / ****. |
VUUR ONTSTEKEN: |
Goed tot zeer goed / ***half. |
HAKKEN: |
Goed tot zeer goed / ***half. |
BATONNEREN: |
Zeer goed / ****. |
SNIJDEN: |
Zeer goed / ****. |
SCHRAPEN: |
Zeer goed / ****. |
SCHILLEN: |
Zeer goed / ****. |
HANTEERBAARHEID MES: |
Zeer goed / ****. |
DRAAGGEWICHT: |
Zeer goed / ****. |
PRIJS & KWALITEITS VERHOUDING: |
Zeer goed / ****. |
AANKOOPTIP: |
Zeer goed / ****. |
GEMIDDELDE PERSOONLIJKE BEOORDELING BRISA NESSMUK 125: Very Good / Zeer goed / ****.
RESUME/CONCLUSSIE: Over de Brisa Nessmuk 125 kan ik eigenlijk kort zijn, het is veel mes voor het gevraagde geld. Als je een liefhebber van de “grote & kleine Nessmuk” of een traditionele bushcrafter bent, is dit vaststaande mes een echte aanbeveling. De zeer fraaie berkenhouten greep platen en de lederen schede ronden het geheel positief af.
TIPS VOOR HET BRISA R&D DEPARTEMENT.
- Maak ook een schede versie met een vuurstaal.
- Een oog voor een polsriem zou het kap vermogen flink verbeteren.
- Al nagedacht over een grotere versie?
DANKBETUIGING: Met dank aan de Finse firma Brisa in het algemeen en mevrouw Daisy in het bijzonder voor het beschikbaar stellen van deze fraaie Brisa Nessmuk 125 en ook voor de achtergrond informatie. Zonder dat had ik de nieuwe review niet kunnen maken.