THE BUSHCRAFT KNIFE FROM ARTHUR WRIGHT & SON LTD.
By: Henk Kraaijvanger
HET BEGIN IN DE ZWARE NAOORLOGSE TIJD.
In de tijd van de wederopbouw en omschakeling van oorlogsindustrie naar de nieuwe vredesindustrie, stichtte Arthur Wright in 1947 in het Engelse Sheffield de nieuwe messenfabriek Arthur Wright & Son Limited (LTD). Het zwaartepunt van de messenproductie lag destijds op de fijne pennenmessen en andere functionele “boeren/ herders/ tuinders” zakmessen. Uiteraard had en heeft Arthur nu ook vaststaande speciale gebruiksmessen, waaronder diverse jagersmessen, een F&S dolk en ook scharen in zijn collectie. Die scharen zijn zelfs in een linkshandige uitvoering leverbaar.
JEUGD SENTIMENT.
Het reeds genoemde pennenmes was onder andere speciaal bedoeld voor het aanscherpen van een ganzenveer en van een potlood, want wie had op school nu geen botte potloodpuntjes en geen zakmes bij zich. In de schoolpauze werd met het zakmes ook nog vaak het populaire spelletje” land pikketje” gespeelt. ? Een zichzelf respecterende leraar had vaak het mooiste zakmes van de klas en durfde die te tonen ook. Er werd echter destijds met het zakmes geen rottigheid uitgehaald, omdat nagenoeg iedereen zich “messenbewust” was. Nu is dat “land pikketje” spelletje en het bij zich dragen van een zakmes op onze scholen gewoon ondenkbaar geworden. Maar nu moet ik “een vlucht in de tijd en plaats” maken.
Het spreekt voor zich dat deze Wright & Son messen door speciaal getrainde messenmakers in handarbeid vervaardigd werden, waarbij “ Sheffieldse messengeheimen” van generatie naar generatie via “kruisbestuiving” overgedragen werden. Sinds de 19e Eeuw is de messen “productie” in Sheffield een echte handwerktraditie geworden. Dankzij plaatselijke innovaties alsmede de methoden om uit smeltkroezen hoogwaardig staal te produceren en ook roestvrij staal te ontwikkelen, werd de bevolking tienmaal zo groot tijdens de Industriële Revolutie. De naam Sheffield is overigens afgeleid van de rivier Sheaf, die door de stad loopt.
Bij Wright & Son wordt elk productieproces van begin tot eind in de eigen fabriek te Sheffield uitgevoerd. Dus vanaf het ruwe koolstof messenstaal, het vormen en slijpen van het lemmet, het harden, het monteren van de greepdelen en de uiteindelijke afwerking worden door eigen messenmakers gedaan, waardoor de leiding grip op elke facet van het productieproces heeft. Dit zie je ook terug in hun producten.
Het “heetste mes” uit hun huidige productie is het handgemaakte Bushcraftknife, een mes model dat gelijkt op het speciale Woodlore bushcraftmes, dat door de befaamde survival instructeur & schrijver Ray Mears en zijn survivalprogramma’s bekend geworden is. Dit vaststaande bushcraftmes kwam tot stand door een samenwerkingsverband tussen genoemde Ray en de Engelse messenmaker Allan Wood. And the rest is history, I believe.
DE A. WRIGHT & SON BUSHCRAFT KNIFE (ROSEWOOD).
Zoals gezegd gelijkt en bezit de Wright & Son Bushcraft de genen van het door Ray Mears gebruikte en daardoor populair geworden vaststaande Woodlore bushcraftmes. Dit Woodlore nekmes werd in samenwerkingsverband met Ray Mears en de Engelse messenmaker Alan Wood ontworpen en vervaardigd. Voor de traditionele “pure” bushcrafter is dit authentieke vaststaande bushcraftmes door zijn “looks” en gebruikte materialen eigenlijk een must have. Ik krijg er net als bij mijn oude trouwe Wilkinson Sword Type D, prettige kriebels van.
DE BESCHRIJVING.
LEMMET.
Het fraai gevormde droppoint/spearpoint-vormige lemmet met zijn volle doorgaande angel (tang) is uit O1 gereedschapstaal vervaardigd (wat niet roestvast is en dus echt onderhoud & olie behoeft) en is met zijn 4 mm dikte nagenoeg “bomproof”.
TIP: gebruik een oliedoekje of nog beter een Tuff Cloth van Sentry Solutions, voordat u het veld in gaat en natuurlijk ook na gebruik/terugkomst.
Het lemmet van de A. Wright & Son Bushcraft is messcherp geslepen (+++) en fraai satijn afgewerkt. Dit lemmet heeft een traditionele Scandi Zero slijpwijze en is met een slijphoek van 20 graden geslepen. Deze 20 graden slijphoek zorgt voor een stevige, robuuste en “goedmoedige” scherpe snede en het voordeel van een Scandi slijpwijze is dat het lemmet goed eenvoudig te slijpen is. Ook behoudt het lemmet tot 5 mm voor de scherpe punt zijn gehele dikte (dit voor de maximale sterkte) en heeft de lemmet rug voor gebruik van een vuurstaal een haakse scherpe hoek. Op de linkerzijde van het lemmet staat gestempeld: A. Wright & Son LTD Sheffield England, zodat u zeker weet dat u wel het origineel aankoopt. Tevens heeft het lemmet geen Finger-choil, de lemmetscherpte begint direct na de korte slijpaanslag en vingeruitsparing, waardoor je wat meer kracht bij het snijden kunt zetten.
HANDGREEP.
Als ik goed naar de handgreep kijk, zie ik in de Woodlore en deze handgreep eigenlijk de erfenis van de befaamde Amerikaanse messenmaker RW “Bob” Loveless in terug. Fraai gestyled met zijn korte geïntegreerde enkele vingerguard/stootplaat, en het vaststaande mes is door zijn afgeronde, gladde rozenhouten greepplaten een echte “handsmeigler” zonder drukpunten (hot spots) geworden. De greepplaten zitten eerst op de volle doorgaande angel/tang verlijmd en zijn daarna met twee 4 mm dikke nieten / 6 mm messing plaatjes nagenoeg “bomproof” op deze doorgaande angel (tang) bevestigd. Het zwaartepunt van dit mes ligt in de handgreep, waardoor de snede goed te controleren/sturen is. Om verlies van dit fraaie mes te voorkomen, is het eind van de handgreep van een polsriemoog met een effectief gat van 8 mm voorzien.
SCHEDE.
De fraaie bruin lederen schede is handgemaakt, maar machinaal gestikt en heeft een aangestikte bergplaats voor een optionele vuurstaal. Hij bezit tevens een oog voor een beenriem. De vrij korte riemlus is omgevouwen, daarna gestikt en voor de zekerheid om verlies te voorkomen, ook nog met twee messing klinknagels geklonken. De schede is door deze smalle riemlus slechts geschikt om tot 5 cm brede riemen te dragen.
Gelukkig voor de drager is deze schede van een lederen tussenstuk (souffle) voorzien, die ervoor zorg draagt dat de scherpe snede niet door de stiksels heen snijdt en daarna het been van de eigenaar verwondt. Wat ik wel een gemis vindt, is het feit dat deze souffle NIET aan het mes gevormd is. Want dan kon de geïntegreerde korte stootplaatdeel zich hierin fixeren, dit voor een betere bescherming tegen verlies.
DE SPECIFICATIES VAN HET A. WRIGHT & SON BUSHCRAFT KNIFE.
LEMMETVORM: Droppoint/ Spearpoint |
LENGTE HANDGREEP: 10,5 cm |
LEMMETSTAAL: O1 Carbon Toolsteel, niet roestvast |
BREEDTE HANDGREEP: max. 26,3 mm |
LEMMETLENGTE: 101 mm (snede = 95 mm) |
DIKTE HANDGREEP: max. 18,1 mm |
LEMMETBREEDTE: max. 23,4 mm |
LENGTE MES: 21,6 cm |
LEMMETDIKTE: 3,96 mm |
GEWICHT MES: 170 gram |
LEMMETHARDHEID: 54 – 56 HRC. |
DRAAGLENGTE: 22,6 cm |
LEMMETSNEDE/HOEK: Zero Scandi grind, elke slijphoek 20 graden. |
DRAAGGEWICHT: 2,44 gram |
MATERIAAL HANDGREEP: Rosewood |
PRODUCTIEPLAATS / LAND: Sheffield / Engeland |
DE VELDTESTEN. (+ = matig; ++ = redelijk; +++ = goed; ++++ = zeer goed / - = punten aftrek).
TESTDAG 1.
BEGINTEST/NUL METING:
De A. Wright & Son Bushcraft werd messcherp (+++) afgeleverd en weer was het bingo snoeitijd van wat onderarmharen, wat wel goed ging (+++). Ook moest het lemmet na schoongemaakt te zijn, een appel schillen, een citroen te halveren en daarna een tomaat in plakjes snijden. Dit om mijn trek en zijn scherpte & corrosie /zuurbestendigheid te testen en te bewijzen, dat bij de scherpte ook goed lukte (+++).
Na afloop begon het ongepoetste lemmetstaal na die zuuraanval al wat patina te vertonen (+) , wat sommige van u zo fraai vinden.
Ik heb er daarna doordat het in mijn “Roots” zit, toch maar even een oliedoekje over het O1 koolstofstalen lemmet heen gehaald. Iets van die patina bleef nog op de snede en het lemmet achter.
DE TOUWSNIJTEST.
Daar in het bos en bij de bivakopbouw soms ook diverse touwsoorten doorgesneden dienen te worden, ook deze touwsnijtesten maar uitgevoerd. Op zowel manillatouw als ook nylon “ bergsporttouw”, werd het Engelse Bushcraft Knife losgelaten.
Het doorsnijden van deze touwsoorten lukte goed (+++). De aangegeven slijphoek van 20 graden was hier mede verantwoordelijk voor.
DE KARTONSNIJTEST.
Ook daarna maar direct de kartonsnijtest gedaan, dit op de nog wachtende kartonnen dozen. Dit Engelse Bushcraft Knife is bedoeld als houtsnijder, maar sneed het dikke karton van deze dozen goed (+++) door. Het controle papiertje betreffende de scherpte kon nog goed doorgesneden worden. Een slijpconsult bij dokter Lansky was ook nog niet nodig.
TESTDAG 2.
Wegens de droogte in de bossen, test ik het vuur ontsteken nu thuis in de tuin. Want daar kan geen bosbrand komen.
Dankzij de haakse scherpe lemmet rug van de A. Wright & Son Bushcraft Knife, het gebruikte vuurstaal en mijn speciaal geprepareerde wattenbolletjes, lukte dit vuur ontsteken zeer goed (++++). De vonken vlogen de tuin rond.
ZOUTWATERTEST:
Het koolstofstalen lemmet van de A. Wright & Son Bushcraft moest “pootje baden” in de bus met zout water, wat na afloop weer voor iets patina op het lemmet zorgde. De snijfunctie bleef evenwel intact. Na afloop wel even een olielapje over het lemmetstaal gehaald. Zoals bekend is koolstofstaal niet erg roestvast (+).
Op een fraaie zonnige namiddag weer het fraaie bos in, eigenlijk had ik na mijn lange Dienstperiode, de lokale boswachter/jachtopzichter moeten worden.
Begonnen werd met het kappen/doorhakken van dunne takken, het doorsnijden van takken en later deze takken horizontaal rondom en verticaal batonneren. Wegens het niet monteren van een polsriem in combinatie met de fraaie gladde houten handgreep, schoot de A. Wright & Son Bushcraft uit mijn hand en in de begroeide onderlaag. Doordat de handgreep bruin is, was het een hele zoekpartij. Gelukkig vond ik het Bushcraftmes toch redelijk snel terug, maar deed daarna tijdelijk ter preventie, het rode gevlochten koord van mijn Silky Pocket Boy 170 aan de handgreep van de A. Wright & Son Bushcraft. Het kappen/hakken lukte overigens ook zonder polsriem goed (+++) en ook het horizontaal batonneren lukte goed (+++).
Met zijn 20 graden lemmethoek sneed de A. Wright & Son Bushcraft het natte en ook droge hout goed (+++).
Persoonlijk vindt ik die lemmethoek vrij groot, maar daardoor is de snede wel zeer sterk, minder breukgevoelig en met een goede standtijd (+++). Natuurlijk moesten er van eikentakken weer tentharingen gefabriceerd worden, wat dan ook goed (+++) lukte. Ook het met het lemmet schillen van de bast en het wegschrapen van het cambriumlaagje met de lemmet rug lukte eveneens goed (+++). Het lemmet zat na afloop onder het hars en boomsappen, wat redelijk goed weg te poetsen was, edoch voor iets patina zorgde.
Na afloop moest het O1 lemmet zijn scherpte en standtijd bewijzen op het testpapiertje. Dat lukte dan ook goed (+++). Daarna ter voorkoming op doorschieten, wel een felle groene vangriem aan de handgreep bevestigd.
TESTDAG 3.
Lekker het bos weer in, is ook wel goed voor mijn gestel. Wel even oppassen voor loslopende bijtende honden, (besmette) teken en open vuur. Het lemmet van de A. Wright & Son Bushcraft had ik wel wat geolied. Hakken, snijden, gaten boren, batonneren, de Bushcraft bleef goed (+++) presteren. Doordat het mes geen verlengde lemmettang maar wel fraaie houten handgreep heeft, sla ik niet met rondhout op de achterkant van de handgreep. Even een stok als wandelstok gesneden, waarmee ik tot aan de bosrand aan “een halve Nordic Walking” deed, daarna deze maar weggelegd. Thuis onderhoud op mezelf (teken controle/douchen) en de A. Wright & Son Bushcraft gedaan (schoongepoetst en geolied).
TESTDAG 4.
Even thuis in de tuin wederom wat houtsnijwerk, fijn snijwerk voor een fire-stick en veel batonneerwerk met de A. Wright & Son Bushcraft gedaan, wat allemaal goed ging (+++). Daarna met een olielapje onderhoud op het lemmet gepleegd.
TESTDAG 5.
Weer het veld in, nu zonder leerlingen of cadetten achter me aan, die ik als ik eerlijk ben wel eens mis, want het doet goed om mensen te leren overleven. Nu dus weer met het A. Wright & Son Bushcraft Knife om deze verder te testen en te gebruiken. Weer hakken, batonneren, vuurstokken en tondel maken. En natuurlijk ook mijn oploskoffie doorroeren. Alles lukte goed. Na afloop eerst onderhoud aan beiden, want we kwamen in de regen terug.
TESTDAG 6.
Weer een bos in om de snijtesten te herhalen, want de kracht (van de boodschap) zit in de herhaling. Nee, nee, dit keer niet mijn geliefde Brabantse Wal, maar het bos Rammekenshoek te Walcheren. Dit bos ligt in de “buurt” van fort Rammekens, die destijds de haven van Vlissingen moest verdedigen.
Met veel stilstaand water in de buurt, wat ook in het aantal muggen terug te zien is. Ondanks dat toch doorgegaan met testen, want iemand moet dat werk doen. Snijden, hakken, schillen, boren, batonneren dus, zoals ik in de vorige testen ook gedaan heb. Deze resultaten waren goed (+++).Ook moest er ook weer een oliedoekje over het lemmet.
De A. Wright & Son Bushcraft bleef goed presteren en na afloop moest hij het testpapiertje insnijden, wat goed (+++) lukte. Ook heb ik nog een kannetje met zout water van Vlissingen gevuld (nu gelukkig zonder eigen urine en die van onze Ooster en Zuiderburen), dit voor de corrosie test.
PERSOONLIJKE BEVINDINGEN / SCORELIJST:A. WRIGHT & SON BUSCRAFT. (Max. 5 sterren per item, + = matig; ++ = redelijk; +++ = goed; ++++ = zeer goed / - = punten aftrek).).
UITERLIJK & ESTHETIEK |
++++ |
SLIJPGEMAK |
+++ |
AFWERKING FIT & FINISH MES |
++++ |
ERGONOMIE HANDGREEP |
++++ |
GEBRUIKTE TECHNIEKEN MES |
+++ |
MATERIALEN HANDGREEP |
+++ |
GEBRUIKTE MATERALEN MES |
+++ |
SLIPVASTHEID HANDGREEP |
+++/- |
SCHERPTE LEMMET AF FABRIEK |
+++ |
BEVESTIGING HANDGREEP |
++++ |
STAALKWALITEIT & HARDHEID |
+++ |
GEBRUIKTE MATERIALEN SCHEDE |
+++ |
SNIJVERMOGEN |
+++ |
PASVORM MES IN SCHEDE |
+++ |
HAKVERMOGEN |
+++ |
DUURZAAMHEID SCHEDE |
++++ |
ROESTVASTHEID |
+ |
DRAAGCOMFORT SCHEDE |
+++/- |
STANDTIJD |
+++ |
PRIJS & KWALITEITS VERHOUDING |
+++ |
TOTALE TESTOORDEEL: GOED / +++
RESUMÉ.
Voor de traditionele bushcrafter en liefhebber van een Woodlore clone, is deze A. Wright & Son Bushcraft een must have. Het vaststaande Engelse mes heeft echt karakter. Hij kost op de “eigen” A. Wright & Son webpagina 137,50 Britse Ponden (zonder verzendkosten natuurlijk).
Over het totaal genomen, presteerde de A. Wright & Son Bushcraft goed (+++). Hij snijdt over het algemeen “goedmoedig” / niet agressief. Wel vindt ik dat het koolstofstalen lemmet onder invloed van zuren en zilte vocht redelijk snel aanslaat/patina vertoont, dus dat direct onderhoud na gebruik een must is.
De standtijd van het gebruikte lemmetstaal in combinatie van de lemmethoek is goed gebleken. Dokter Lansky’s slijpmiddel of het kleine Fallkniven DC 4 slijpplaatje was na afloop niet nodig.
De handgreep is en blijft een echte “handsmeigler”. Een handgemaakte lederen schede, waarin het mes echt perfect past, zal de bruikbaarheid nog verder verhogen en de kans op verlies verkleinen. En maak de koppel/riemlus geschikt voor bredere riemen!
De A. Wright & Son Bushcraft wordt optioneel ook geleverd met een Firesteel.
Voor de liefhebbers van andere handgreep materialen, de genoemde Bushcraft is naast Rosewood (rozenhout) ook met de volgende greep varianten leverbaar zoals: Stag (hertshoorn , Buffalo Horn (buffelhoorn), Ebony (ebbehout), Ironwood (ijzerhout) en Snakewood (“slangenhout”).
Voor de liefhebber van dit type mes, bezoek a.u.b. hun website. zie http://www.penknives-and-scissors.co.uk/acatalog/Sheffield_made_Bushcraft_knives.html
DANKBETUIGING.
Met dank aan de heer John Maleham van de Engelse messenfirma A. Wright & Son LTD voor het beschikbaar stellen van het testexemplaar.
Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, SAM en AK-56.
Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.
Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?
Mail ons op info@bushcraft.nl en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.